Chúng tôi có thể cho bạn vài lời khuyên về phương pháp đọc tác phẩm văn học giả tưởng. Nhưng khi đã lớn, chúng ta vẫn thắc mắc về sự khác nhau đó. Tri thức trong bách khoa toàn thư hiện đại được chia thành các lĩnh vực hoặc chuyên đề phần nào tương ứng với các khoa ở trường đại học.
Nếu tình trạng mập mờ này cứ tiếp diễn, tác giả và độc giả sẽ không thể đạt được sự thống nhất về ý kiến. Immanuel Kant, đã đi theo phương thức của Aristotle mặc dù về phương diện triết học ông chịu ảnh hưởng của Plato nhiều hơn. Còn trong cuốn Nguồn gốc các loài, Darwin tường trình lại những điều mà ông đã quan sát qua nhiều năm nghiên cứu.
Nói như trên không có nghĩa bạn nên bỏ qua tiêu đề chương và sự phân đoạn của tác giả, mà hãy sử dụng chúng như những định hướng cho hoạt động của riêng bạn. Quy tắc 2 và 3 nêu trên không chỉ áp dụng riêng cho việc đọc mà còn liên quan đến việc viết vì đọc và viết có mối quan hệ tương hỗ với nhau, cũng như quan hệ giữa dạy và học. Hay như trong cuốn The Wealth of Nations (Sự thịnh vượng của các quốc gia) của Adam Smith, độc giả được trợ giúp ngay từ đầu bởi chính lời giới thiệu cảu tác giả về bố cục của cuốn sách.
Spinoza đưa khái niệm này đi xa thêm một bước nữa. White từng nói: Một tên bạo chúa sẽ không sợ những nhà văn có tài hùng biện giảng giải về tự do, mà sợ một nhà thơ say rượu có thể bày ra những trò đùa làm lộ chân tướng của sự việc. Không những thế, các thước phim về chuyển động của mắt cho thấy mắt của những độc giả trẻ và chưa được đào tạo thường dừng lại năm đến sáu lần khi đọc mỗi dòng.
Giả sử, bạn có một danh mục gồm hàng trăm tên sách mà thoạt nghe đều viết về tình yêu. Một ông hoàng luôn làm người khác khiếp sợ, nếu không được mọi người yêu mến, ông ta sẽ cố tránh bị thù ghét; vì ông ta có thể chịu đựng rất giỏi việc người khác khếp sợ mà không căm ghét mình điều luôn xảy ra trừ phi ông ta không lấy của cải của thần dân và chiếm đoạt vợ của họ. Một số tác giả khác như Galileo hay Newton, những người sử dụng phương pháp hình học, cũng tiến hành theo cách của Euclid.
Sau đó, trong quá trình đọc phân tích, bạn cần trả lời những câu hỏi về tính chân thực và tầm quan trọng của cuốn sách. Vì vậy, độc giả cần tuân theo các quy tắc ở hai giai đoạn đầu của quá trình đọc phân tích trước khi chuyển sang giai đoạn thứ ba. Một số định nghĩa khác cho rằng thơ sẽ không thật sự là thơ trừ khi chúng ca ngợi hoặc làm cho người ta phải hành động (thường là hành động mang tính cách mạng) hay khi chúng được viết theo vần điệu hoặc sử dụng một loại ngôn ngữ đặc biệt gọi là ngôn ngữ thơ ca.
Đó là một cuốn thực hành. Dấu hiệu của phong cách này là khi bạn đọc các tác phẩm của Spinoza, bạn có thể bỏ qua rất nhiều giống như cách bạn đọc tác phẩm của Newton. Ông ta cũng cố gắng để độc giả dễ dàng nhận ra những thuật ngữ và tiền đề được ông sử dụng.
Giả sử, bạn không hoàn toàn chắc chắn, nghĩa là trong ban hội thẩm vẫn còn có nghi ngờ. Nói như vậy không có nghĩa là độc giả không nên đưa ra ý kiến phản đối và cố chỉ ra chỗ sai của tác giả. Với sự trợ giúp của Syntopicon, hướng giải quyết sẽ khác hẳn.
Mỗi cuốn sách thực hành đều có sự pha trộn giữa hùng biện và tuyên truyền. Tất nhiên là dàn ý trên chỉ là công thức tham khảo. Nhưng điều đó chỉ thể hiện sự sở hữu về mặt tài chính đối với cuốn sách.
Độc giả có thể phải chứng kiến các thí nghiệm minh hoạ trong phòng thí nghiệm; xem xét và nắm bắt các tình huống tương tự trong sách; đến bảo tàng quan sát các mẫu hoặc các mô hình… Đây cũng là thời kỳ có sự chuyển đổi từ việc đọc to sang đọc thầm. Mỗi lập luận bắt đầu bằng một ý nào đó và tiếp tục được diễn giải dần qua các ý khác.