Ví dụ, bạn phải biết mình đang đọc thể loại sách có nội dung hư cấu (như tiểu thuyết, sử thi, thơ trữ tình…), hay một tác phẩm có tính chất mô tả về lĩnh vực nào đó. Nhưng tất cả sự nỗ lực đó sẽ là lãng phí nếu họ không biết làm sao để đọc sách nhanh hơn người khác. Nếu bạn bất đồng sâu sắc với những giả định của các phóng viên, hẳn bạn sẽ nổi cáu khi đọc sách của họ.
Trong một cuốn bách khoa toàn thư được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái, những mối liên hệ đó thường không rõ ràng. Khi áp dụng với sách thực hành, bạn phải khám phá ra và hiểu được các phương tiện mà tác giả gợi ý nên dùng để đạt được mục đích của ông ta. Những khó khăn khi đọc một cuốn sách hay rất khác với những khó khăn khi đọc một cuốn sách tồi.
Trong cấp độ này, độc giả giành lấy một cuốn sách, và nghiền ngẫm nó cho đến khi nó trở thành của riêng họ. Bạn dùng loại nào tuỳ thuộc vào cấp độ mà bạn đang đọc. Là một từ đơn, nó có thể ám chỉ điều gì đó đang được đề cập.
Bốn bước trên ứng với hai nhóm quy tắc trong việc đọc phân tích. Khi đã làm được điều này, học sinh có thể đọc nhanh với tốc độ của trí óc chứ không phải chậm chạp như tốc độ của mắt. Tuy nhiên, hình thành một thói quen khác với việc biết những quy tắc của một môn nghệ thuật.
Bạn tìm thấy những điều thật sự mới mẻ mà trước đó bạn không nhận ra. Hãy đọc nhiều hơn một và tốt hơn hãy đọc các cuốn được viết vào các thời điểm khác nhau nếu có thể. Ở đây, chúng ta đang giả thiết về những vấn đề có thật, tức là động vật và con người là có thật.
Khi đã tìm ra nguyên tắc chủ đạo của một tác giả, bạn sẽ muốn biết họ có trung thành với nguyên tắc đó trong tất cả các tác phẩm của mình không. Thậm chí nếu một nhà khoa học xã hội cố gắng định nghĩa những thuật ngữ như vậy thì độc giả của ông ta cũng sẽ đặt dấu hỏi chấm cho cách sử dụng từ như vậy. Tất nhiên là bạn phải trả lời ba câu hỏi đầu trước khi cố gắng trả lời câu hỏi cuối.
Ở cấp độ này, câu hỏi điển hình là Cuốn sách muốn nói lên điều gì? hoặc Kết cấu cuốn sách như thế nào?, hay Cuốn sách gồm những phần nào?. Ví dụ, khi bạn gặp một từ không biết, bạn phải tra từ điển. Hãy mở trái tim và tâm hồn để đón nhận các nhân vật, tạm hoãn mọi sự nghi ngờ (nếu có) về các tình tiết của tác phẩm.
Nhưng khi được yêu cầu trình bày lại nhận định theo ý hiểu của họ thì họ thường không thể diễn giải được (ngay cả cách hiểu đơn giản nhất là nếu một vật không tồn tại thì nó không thể hoạt động được). Ông ta có thể chia tác phẩm của mình thành nhiều chương tương ứng với các năm, các thập kỷ hay thế hệ không? Hay ông ta chia cuốn sách theo đề mục do ông ta tự chọn? Trong một chương cụ thể, ông ta có bàn đến tình hình kinh tế của thời kỳ đó không? Có nhắc đến các cuộc chiến tranh, các hoạt động tôn giáo… không? Với ông ấy, điều gì trong số đó quan trọng hơn cả? Nếu chúng ta có thể nói phần nào của câu chuyện mà tác giả kể có vẻ như chính yếu nhất đối với ông ta thì chúng ta sẽ hiểu tác giả hơn. Nếu chúng tôi không đồng ý, giữa chúng ta đã phát sinh một vấn đề thật sự.
Hạn chế của công thức trên là đưa sẵn trật tự cũng như mối quan hệ giữa các phần của cuốn sách. Nhưng đây lại là điều cần thiết mỗi khi bạn đọc phân tích một tác phẩm nào đó. Sự cố gắng này không làm bạn mệt mỏi.
Có hai yếu tố khác ảnh hưởng đến quy tắc trên. Nhưng bất cứ bài thơ trữ tình nào cũng đều có tính thống nhất. Một cuốn sách có thể khai sáng tư duy cho độc giả.