Trong gia đình nhiều con cái triều mến mẹ tha thiết, thấy trước mặt niềm hy sinh của mẹ hòa chan trong bao nhiêu cử chỉ âu yếm. Họ không thích đi chơi, cũng không thèm đọc sách. Trong khi chung sống với một số bạn gái hay công tác với các bạn nầy, bạn trai tỏ ra là người đảm đương.
Mà thời đại bây giờ là vậy đó bạn. Mà nhất là bạn chịu trách nhiệm với hóa công về vận mệnh của bạn. Nhưng rất giàu lòng hy sinh vì bảntính tự nhiên quảng đại.
Mà lại bị những mặc cảm trên ngăn trở, thành ra họ nhút nhát. Có khi chúng ngủ mấy tiếng đồng hồ liên tiếp, gần chiều mẹ sợ mặt trời đ è kêu không dậy. Bạn gái không phải không bị nhục tình cám dỗ nhưng có thể dễ dàng đứng trên lãnh vực ái tình thuần tình cảm để tiếp chuyện lâu với người yêu.
Đọc tâm lý bạn gái bạn thấy tôi nói tâm hồn người thiếu nữ lúc xuân thời rất bí mật nhất là lúc chuyển mình sang cuộc sống người lớn, họ chưa có ý gì nhất định. Còn tình của bạn trai sâu ở trong lòng hơn là rộng và tỷ mỷ ở mặt ngoài. Lấy nhục tình làm phương thế tìm nhục lạc: cho nhục tình là xấu mà vẫn tìm nhục lạc, tìm cách bẽn lẽn trong tinh thần che giấu.
Nó bắt bạn trai cúp cổ xuống các vật phù vân, lo vật lộn sống, đổ máu vì miếng ăn manh áo cũng nên, cho đến khi tử sàng bừng con mắt dậy chẳng những thấy mình tay không mà còn đầy tội lỗi. Họ không như một số bạn gái đi hờn mát, giận chuyện chân tóc kẻ tơ. Nhưng tâm hồn ấy tôi thấy có thể thành công to mà cũng có thể thất bại to.
Lúc thanh xuân xương trán nở nang lẹ cũng như xương càm. Ta không kính trọng kẻ dưới thì làm sao họ kính trọng ta. Lý tưởng là tranh đấu cho tương lai.
Học sinh được một nền giáo dục nổi tiếng mà còn vậy, huống hồ bao nhiêu bạn trai ở thôn quê xa bóng văn minh và ở thành thị thì đi chơi đ êm về ngủ nướng. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau. Họ dè dặt cũng có hồ nghi cũng có.
Con người có nhân vị tính mà cũng có xã hội tính. Nếu người ta nói có những bạn gái đa ngôn thì phải công bình nói có những bạn trai già mồm mép. Cách chung bạn trai nghèo túng nầy hay có tinh thần tự ly.
Các thực tế ấy lại hiểu ngầm sự tranh đấu chua cay. Tóm lại căn tạng của bạn gái phức tạp còn căn tạng của bạn trai đơn giản. Họ nghe tâm hồn họ trống rỗng như sa mạc, ước muốn cái gì cao cả.
Làm sao có một tương lai huy hoàng nếu ở hiện tại không biết chuẩn bị. Họ hình như tưởng rằng sức khỏe, tài ba, đứctính họ đang có là của họ. Ưa tiểu thuyết đây không phải là thú say mê tinh thần của người hiếu học, muốn bồi bổ kiến thức.